'Door stapelend overheidsbeleid dreigt gasrekening onbetaalbaar te worden voor kwetsbare huishoudens'

De gasrekening dreigt komende jaren een te zware last te worden voor kwetsbare huishoudens in Nederland, waardoor energiearmoede verder zal toenemen. Een nieuw rapport van onderzoeksbureau CE Delft, in opdracht van Essent, laat zien dat dit voornamelijk komt door een stapeling van overheidsbeleid.

Zonder gerichte maatregelen zullen duizenden gezinnen op den duur niet meer in staat zijn om hun energierekening te betalen. Structurele beleidsmaatregelen zijn daarom hard nodig om deze huishoudens te helpen bij het energiezuiniger maken van de woning en aardgas te verruilen voor een duurzamer alternatief.

Hoewel de energieprijzen op de inkoopmarkt momenteel aanzienlijk lager zijn dan in 2023, het jaar van het prijsplafond, is de verwachting dat de gasrekening de komende jaren weer zal stijgen. In het meest ongunstige scenario kan de gasrekening voor een gemiddeld huishouden in 2030 oplopen tot 2.290 euro per jaar – een stijging van 400 euro ten opzichte van vorig jaar.

De stijgende gasrekening is een te zware last voor kwetsbare huishoudens, die vaak niet kunnen profiteren van de energietransitie of subsidies en hun energierekening veelal nauwelijks kunnen betalen. Het aantal huishoudens met energiearmoede in Nederland bedraagt volgens TNO en CBS ten minste 400.000 en dit aantal blijft naar verwachting stijgen. Dit vormt een toenemend risico voor het draagvlak en het tempo van de energietransitie.

Doordat een grote groep wél de overstapt maakt, worden juist de kwetsbare huishoudens geconfronteerd met hogere kosten. De gasrekening stijgt onder andere door belastingen en stijgende kosten voor gasnetbeheer, omdat steeds minder mensen zullen moeten betalen voor het operationeel houden van de infrastructuur.

Essent benadrukt dat sturing vanuit de overheid noodzakelijk is om de impact van stijgende gasrekening op huishoudens te beheersen. Verschillende grote beleidskeuzes en marktontwikkelingen leiden gezamenlijk tot een aanzienlijke stijging van de gasrekening. Daarom is een bredere en samenhangende aanpak van de overheid cruciaal.

Volgens Essent kan de Klimaatwetrapportage hier een belangrijke bijdrage aan leveren. De Klimaatwet stelt dat de regering elke twee jaar moet rapporteren over de voortgang van het Klimaatplan, inclusief de financiële gevolgen voor huishoudens. Volgens Essent leggen de Klimaatwetrapportages echter te veel nadruk op de meest waarschijnlijke scenario’s. Een bredere analyse, die ook rekening houdt met minder waarschijnlijke maar mogelijke scenario’s, is wat Essent betreft een voorwaarde voor de overheid om beter te kunnen sturen op toekomstbestendig energiebeleid.

Meer over aardgas in de digitale versie van Stroomopwaarts.